Willem Bouma: 5 kear 6 wike Zambia
Doe’t wy foar it earst yn 2006 yn Zambia oankamen, wie it foar allegear nij en ôfwachtsjen. Oare minsken mei in oare kultuer, in oare taal. Oan alles moasten wy earst wenne en sy fansels oan ús. Mar sa gau as jo mei har begûnen te bouwen, wie it iis rap brutsen. Fansels wie it foar ús as 4 broers ek wer wennen: 6 wiken ûnder ien dak en meiinoar arbeidzje, mar ek in hiele ûnderfining. Wy wurken en wennen dêr mei in soad wille yn dy tiid. De oare 4 jier ha Herman en ik elke kear nei Zambia west mei 2 frijwilligers út Nederlân. Dat moast ek altyd efkes wennen, jo moasten wol 6 wiken mei elkoar wurkje kinne en yn deselde omstannichheden libje en yn itselde hûs wenje. Ik kin earlik wêze, wy hawwe alle jierren genoaten fan it wurkjen. Ik hie it net misse wollen. Hoe is it om 5 kear nei Zambia te gean om dêr te wurkjen? It is in foarrjocht om dat te dwaan en wurkje te kinnen foar minsken dy’t it matrieel oan in soad ûntbrekt. Ek as jo sjogge dat de gebouwen dy’t yn dy 5 jier boud waarden in soad brûkt wurde, dat jout in soad foldwaning. De Zambianen binne ús, as stifting, dan ek hiel tankber wat der foar harren dien wurdt. Dit jier wie myn lêste kear om dêr te bouwen. Ôfskied nimme fan ‘e minsken mei wa’t ik in bân opboud ha wie echt lestich! De minsken dêre binne spontaan, tankber en besoarge, der mocht ús neat oerkomme. Jo fielden jo echt thús mei har. Fansels wiene wy ek wer bliid, nei in lange reis, dat wy wer yn goede sûnens werom wiene en by famylje op Schiphol stiene!
Weromsjoch Johannes Lenes
Nei sa’n twa moanne wer thús te wêzen en mei alle bouwers noch efkes bypraten te hawwen belibje jo de hiele seis wiken wer efkes opnij. En as dy frege wurdt wat is dy it meast bybleaun? In einleaze grutte wrâld fol mei hobbelige sânpaden, bjusterbaarlik prachtige natuer, mar ek in hurde natuer wêryn de sterkste oerwint. Waarmte, droechte, wyn en stof … Waarmte ek by de minsken en it wie geweldich om mei dizze minsken gear te wurkjen. In hângebaar, eachkontakt en in bliere laits wiene de haadtaal, want myn Ingelsk is krekt sa goed (as like min) as dy fan ‘e Zambianen,dus ûnfersteanber, mar it wie krekt dêrom dat it noflik wie om mei de jonges dêre te wurkjen en mei Jan, Willem en Herman. Yn dy seis wiken binne in soad moaie dingen berikt wêr’t elkenien tige wiis mei en grutsk op is! As jo thús komme, sjogge jo ek dat it benammen nedich is om diken, ûnderwiis, riolearring en safolle mear te leverjen. Dat betsjut gewoan trochgean. Foar de nije útdagingen, mei de wille en waarmte dy’t wy hawwe krigen út Zambia, besykje wy bedriuwen, yndividuen en skoallen te oertsjûgjen fan ‘e needsaak. Dat is wat ik mei krigen ha.
Weromsjoch Jan Koenders
Myn observaasje: It is hiel tankber wurk. De reaksje fan ‘e minsken dêr: “Tankewol dat jo dit dogge, dat jimme betelje, dat jim dit foar ús oer hawwe “. Dat binne de grutte minsken, de lytse bern sizze tsjin ús: “makuwa” (blanken), “wy fine jim leaf “. Wy fûnen harren ek leaf. Lytse minskjes, donkerkleurich, leaf, moai, oantreklik. Wy wennen neist it weeshûs, se misse fansels har mem en heit, se krûpten tsjin ús oan om oandacht te krijen en in bytsje leafde. Sa leaf! BmB hie wat boartersguod en opknapte knuffelbisten sammele. Wat wiene se dêr bliid mei. Wêr’t der neat is, is in bytsje al hiel wat. En dochs binne dizze minsken meast bliid. Ik bewûnderje se wol, of is it respekt? Ik besykje te helpen. Myn kelder kin brûkt wurde as opslach fan helpguod. Pater Johannes, broer fan Willem en Herman en de oanlieding om de stichting op te setten, wennet al 50 jier yn Afrika. Hy hat it hiele lân sjoen as pryster. Hy wit alles noch better te skatten. It is leuk om dit dien te hawwen en perfoarst wurdich te herheljen. In geweldige ûnderfining. Ik soe hast sizze, tankewol dat ik dit meimeitsje mocht.
28 maart 2020